Mystagogie

Inwijding in de geheimen
Heb jij wel eens het gevoel dat er meer is in het leven dan wat je op het eerste oog ziet? Dat er iets geheimvols, iets mysterieus bestaat in of achter onze natuur wat onze geest niet kan bevatten? Mystagogie betekent letterlijk ‘inwijding in de geheimen/het geheim’ (Grieks: mystagogia): kennis maken en vertrouwd raken met de geheimen achter de oppervlakte van ons leven. Einstein schreef over deze geheimen in zijn Gelaubensbekenntnis. In de loop van onze geschiedenis zijn deze geheimen onder verschillende namen bekend geworden, zoals God, Allah, het goddelijke, Licht, het heilige, Liefde, Geest, het Al, de oerbron of natuur. De taal van dit mysterieuze en het begrijpen daarvan brengt ons dichter bij ons zelf en bij onze levensmissie.

Je ervaring met dit geheimvolle kan groots en meeslepend zijn, zoals een godsbeleving, contact met een engel of overledene, een bijna-dood ervaring, helderziendheid, mystieke ervaringen of uittredingen. Maar een gevoel van (ontrafeld) mysterie kan ook heel subtiel zijn. Bijvoorbeeld wanneer je één lijkt te worden met de natuur, als je een deja vu gevoel krijgt, als het idee hebt dat er iemand bij je is, als je betekenisvol toeval ervaart of als je dingen opvallen die je eerder niet zag.

Bewust contact maken met de diepere lagen van je leven vergroot je innerlijke wijsheid, je intuïtie en de verbinding met dat wat je overstijgt. Dit bewust contact maken is te leren. In het woord ‘mystagogie’ zit het Griekse werkwoord ago, dat ‘leiden’ of ‘voeren’ betekent. Zoals een pedagoog een kind begeleidt, zo begeleidt een mystagoog een myste, iemand die de mysteriën van het leven wil doorgronden. ‘Waarom ken ik geen mystagoog?’ vroeg ik me in 2013 af. Want ik wilde na mijn bijna-dood ervaring heel graag verder ingewijd worden in de geheimen van het leven. Of kende ik misschien wel een mystagoog, maar herkende ik hem of haar niet?

Mijn mystagogen
Mijn ouders bleken mijn eerste mystagogen. Zij voedden mij in het onderscheiden van goed en kwaad, lieten me twee kerkelijke stromingen ontdekken, wezen me op de zin van gezonde voeding, beweging en gebed en maakten me bewust van vrouwelijke en mannelijke krachten. Van mijn turntrainer Jan leerde ik het belang van zelfvertrouwen, zelfliefde en de relatie tussen lichaam en geest.

De volgende mystagoog verscheen pas jaren later in de vorm van mijn inmiddels overleden vriendin Mies. Zij nam me mee op spirituele ontdekkingstocht toen mijn leven was gericht op snelheid, efficiency en alles ‘evidence based’ moest zijn: zintuiglijk, cijfermatig, rationeel, statistisch. De wereld waarover zij sprak ging het zintuiglijke te boven. In eerste instantie legde ik haar wijsheid naast me neer, want ik kon het niet plaatsen. Maar iets van wat ze zei ging in me werken: ze wakkerde een vlammetje aan.

Ik denderde door met mijn leven. En toen kwam ik erachter: als je niet luistert naar je lichaam en afdrijft van je levensmissie kun je op harde lessen stuiten, zodat je wel moet nadenken over verandering. Na zo’n harde les ging ik bewuster leven en weer de schoolbanken in om iets wezenlijks te leren. Dat wil zeggen iets anders dan wat ik las in de krant, iets anders dan de kennis die ik opdeed in mijn juridische, bestuurskundige en politieke werk, iets anders dan wat ik in mijn jeugd hoorde in de kerkbanken en iets anders dan ik tot nu toe op school had geleerd. Dat was het moment dat er nieuwe mystagogen in mijn leven kwamen.

Zo gaven docenten aan de Academie van Geesteswetenschappen me inzicht in (voor)christelijke en oosterse vormen van zingeving en spiritualiteit en de innerlijke ontwikkelingsweg die daarin schuilt. Nam Karen Hamaker me aan de hand bij het ontrafelen van de geheimen van de symbolische psychologie van psychiater Carl Gustav Jung. Beleefde ik diverse inwijdingsrituelen in verschillende spirituele tradities. En hielp Pauline Plokhooij me bij het opdoen van wijsheid over licht, liefde en energiewerk. Mystagogie is een bewustwordingsproces.

Je eigen mystagoog worden
Iedereen die door een mystagoog wordt ingewijd in de geheimen van het leven heeft er belang bij daarnaast zijn eigen mystagoog te zijn. Werkelijke inwijding zit namelijk niet in het lezen of onderwezen worden over het innerlijke ontwikkelingspad. Werkelijke inwijding beleef je. Onder meer via yoga, meditatie, zang, gebed, muziek maken, het ervaren van stilte, in de natuur zijn, rituelen, bijzondere ervaringen, dromen, betekenisvol toeval en systeemwerk. Maar vooral door goed op te letten welke lessen je leert in je dagelijkse leven. Door daarmee aan de slag te gaan leerde ik mezelf langzaam maar zeker beter kennen, ontstond er meer verbinding met ‘dat wat mij overstijgt’, kreeg ik inzicht in mijn levensmissie en gevoel bij wat ‘het goede’ voor mij inhoudt.

Op deze manier verbonden blijven vraagt om dagelijks onderhoud. Zeker als je andere mensen daarin professioneel begeleid. Daarom probeer ik zo zuiver mogelijk te eten en te drinken, laat ik alcohol, cafeïne, suiker en vlees staan, gebruik ik volop groente, zaden, pitten, olijfolie en fruit, beweeg ik voldoende om me fit te voelen, mediteer ik dagelijks, beperk ik negatieve invloeden van buitenaf en heb ik aandacht voor dankbaarheid, dienstbaarheid en het loslaten van klein en groot zeer.

Elke dag is een goede dag om hiermee te starten. En het gaat en hoeft en kan niet allemaal in één keer! Inwijding in de geheimen is een geleidelijk proces. Je gaat steeds beter voelen wat voor jou de juiste weg en het juiste tempo is. En niemand is ooit uitgeleerd.

Meer lezen?
Het boek Mystagogie, inwijding in het symbolisch bewustzijn van dr. Tjeu van den Berk geeft meer handvatten over mystagogie. Met vele verwijzingen naar andere inspirerende schrijvers. Andere leestips vind je op mijn pagina met literatuur over de groei van de ziel en in mijn blogberichten.